Bireysel Emeklilik Fonları Ne Demek?
Bireysel emeklilik sistemine dahil kişilerin ödemiş olduğu primlerin toplamı önemli bir birikim oluşturur. Bireysel emeklilik şirketleri tarafından değerlendirilmek üzere yatırıma yönlendirilen bu paraların etkin bir şekilde yönetilmesi gerekir. Söz konusu etkin yönetim aynı zamanda tasarruf sahibinin kazancı anlamına geleceğinden sistemin geleceği açısından önemlidir. Bu açıdan Bireysel Emeklilik Fonları, Emeklilik Şirketi tarafından emeklilik sözleşmesi çerçevesinde alınan ve katılımcılar adına bireysel emeklilik hesaplarında izlenen katkıların, riskin dağıtılması ve inançlı mülkiyet esaslarına göre işletilmesi amacıyla oluşturulan malvarlığıdır.
Bireysel emeklilik şirketleri tarafından toplanan katkı payları emeklilik yatırım fonları aracılığıyla değerlendirilir. Biriken paraların değerlendirilebilmesi amacıyla emeklilik şirketleri tarafından kurulan fonlar, bireysel emeklilik fonu olarak adlandırılır. Kurucusu emeklilik şirketleri olmakla birlikte çoğu zaman bu fonlar portföy yönetim şirketleri eliyle profesyonel anlamda yönetilir.
Bireysel Emeklilik Fonu Nasıl Alınır?
Portföy yönetim şirketleri tarafından idare edilen fonlardan istenen tutardaki payları Bireysel Emeklilik Fon Alım Satım Platformu aracılığıyla almak mümkündür. Takasbank tarafından işletilen sistem yatırım araçlarını analiz etmek ve değerlendirmek isteyenler için oldukça elverişli bir platformdur.
Platformu kullanarak farklı şirketler tarafından sunulan fonları edinmek mümkündür. Her bir fon için sistemin analiz araçları kullanılabilir. Böylece risk ve getiri analizleri sonrası yatırım beklentilerine uygun tercihler yapılabilir.
Emeklilik Fon Türleri
Bireysel emeklilik fonları çeşitli yatırım araçlarında değerlendirilebilir. Sistemdeki her emeklilik şirketi mevzuat tarafından izin verilen alanlarda kendisine özgü bileşenler ve oranlarla yatırım fonu kurabilir. Farklı uygulamalar ve isimlendirmeler olmakla birlikte emeklilik fonları başlıca aşağıdaki başlıklar çerçevesinde değerlendirilebilir.
Hisse Senedi Fonu
Portföyünün önemli bölümünü hisse senetlerine yatıran ve piyasalardaki dalgalanmaları kazanca dönüştürmek üzere oluşturulan fonlardır.
Borçlanma Araçları Fonu
Fon dahilindeki varlıkların önemli bir bölümünün iç veya dış borçlanma araçlarına yatırıldığı, dış borçlanma araçlarının ağırlıkta olduğu fonlarda döviz bazlı kazancın mümkün olduğu fon çeşididir.
Katılım Fonu
Fon içeriğinde faiz dışı enstrümanların kullanıldığı ve oldukça geniş seçenekleri bulunan fon çeşididir. Altın, kira sertifikası, hisse senedi veya devlet tarafından çıkarılan gelir ortaklığı senetleri gibi enstrümanlar ile oluşturulan fonlar katılım fonuna örnek olarak verilebilir.
Para Piyasası Fonu
Bu fon türünde portföy, vadesine belirli süre kalmış ve likiditesi yüksek sermaye piyasası araçları üzerinden şekillenir. Vade süresi belirsiz veya hesaplanması mümkün olmayan araçlar para piyasası fonuna dahil edilmez.
Fon Sepeti Fonu
Bu fon türünde portföy yönetimi tarafından varlık çeşitlendirmesi temel alınır. Böylece riskler belli bir çizgide tutulmuş olur ve genel fon yönetimi yaklaşımında kalınır.
Bireysel Emeklilik Fonu Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Bireysel emeklilik fonu alırken dikkat edilmesi gereken birinci nokta risk seviyesi ile ilgili olarak kişisel kabul edilebilir sınırın ne olduğudur. Herkesin risk algısının aynı olması beklenemez. Bu sebeple yatırımcının öncelikle buna dikkat etmesi gerekir.
Fiyat dalgalanmasına açık olan yatırım araçlarında portföyün elde tutulduğu süre içerisinde kâr ve zarar makası oldukça açık olacaktır. Bunu istemeyenlerin fiyat bakımından daha stabil ürünlere yönelmesi yerinde olur.
İleriye dönük kazanç anlamında herhangi bir garantisi olmamakla birlikte yatırım araçlarının geçmiş performansları incelenebilir.
Fon gider oranı elde edilecek kazancı etkileyeceğinden gider oranına bakılabilir.
TEFAS Nedir?
Kısaca TEFAS olarak bilinen ve açılımı Türkiye Elektronik Fon Dağıtım Platformu olan sistem üzerinde işlem gören yatırım araçları organizasyonudur. Tüm fonları tek bir sistem üzerinden karşılaştırma ve tek bir yatırım hesabıyla piyasadaki tüm fonlara ulaşma imkânı sağlayan elektronik bir fon platformudur. Bu platform üzerinde yer alan portföy, yatırım şirketlerinin katılım hesapları, kira sertifikaları, ortaklık payları, altın gibi değerli maden fonlarından oluşturulur. Bununla birlikte TEFAS dahiline bulunan fonlar arasında kurulun uygun gördüğü faiz bileşenli araçlar da olabilmektedir. Farklı kurucuların yönettiği çok sayıda fonun alım satımının yapıldığı dijital pazar yeri olarak nitelenebilir.
BEFAS Nedir?
Bireysel Emeklilik Fon Alım Satım Platformu (BEFAS) İstanbul Takas ve Saklama Bankası A.Ş. tarafından işletilen, emeklilik yatırım fonu paylarının alım satımının yapıldığı merkezi elektronik platformdur. Fon kurucusu emeklilik şirketlerinin emeklilik yatırım fonu paylarını diğer emeklilik şirketi katılımcılarına pazarlamasını veya o pazardan satın almalar yapmasını sağlayan sistemdir.
TEFAS ve BEFAS Arasındaki Farklar
TEFAS fon yönetimi sistemi dahilindeki tüm araçların alım satımının yapılabildiği bir platformdur.
BEFAS ise bireysel emeklilik fonları üzerinde işlem yapılabilen sistemdir.
TEFAS işlemleri için herhangi bir bankada yatırım hesabı açmak yeterli iken BEFAS için bireysel emeklilik planına sahip olmak gerekir.
BEFAS fonları için belirli kurallar dahilinde devlet desteğinden söz etmek mümkün iken TEFAS için böyle bir şey söz konusu değildir.
OKS Fonları Nedir?
OKS fonu olarak bilinen ve otomatik katılım sistemi çerçevesinde varlık bulan fonlar 4632 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda oluşturulur. Kanun, 1 Ocak 2017 tarihinden sonra işe başlayan herkesin işveren tarafından otomatik katılım sistemi aracılığıyla bireysel emeklilik kapsamına alınmasını öngörür. Zorunlu sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcı bir bileşeni olan uygulamada amacın yatırımcı olan çalışanların sahibi olacağı fonların sermaye, temettü ve kâr payı kazancı elde etmesi olduğu söylenebilir.
Bireysel Emeklilik Fonlarından Hangisini Tercih Etmeli?
Bireysel emeklilik sistemi veya bireysel emeklilik fonu içerisinde bulunan tüm fonlar ilgili şirket tarafından yönetilen finansal yatırım araçlarıdır. Kişisel risk anlayışı ve kazanç beklentisi doğrultusunda seçimler yaparak uygun görülen fonda varlıklarını değerlendirmek iyi bir seçim olacaktır.
Genellikle uzmanlık gerektiren bir alan olan portföy yönetimi işlerini alanında uzman olan kişilere bırakmak doğru olan yaklaşımdır. Bu noktada belki genel anlamı ile yatırım araçları arasında bir tercih yapmak mümkün olur. Ancak genel yatırım kararları yine portföy yönetim şirketi tarafından verilecektir.
Emeklilik Fon Fiyatları
Bireysel emeklilik şirketleri tarafından çıkarılan emeklilik fonlarının güncel fiyatları kârlılık takibi ve yeniden yatırım amacıyla sürekli olarak izlenebilir. Bu çerçevede emeklilik fon fiyatları takibi yapmak için bireysel emeklilik sözleşmesi yapılan şirketin kurumsal sayfalarını kullanmak yerinde olacaktır.