Genellikle yaşlılık dönemine denk gelen emeklilik, aslında hayatın yeni bir evresinin başlangıcıdır. Sanılanın aksine kişilerin oldukça verimli ve aktif olabileceği bu evrede huzurlu ve konforlu bir hayat sürdürmenin yolu sağlıklı bir yaşam tarzını benimsemekten geçer. Hastalıklardan korunmak için gerekli tedbirlerin alınmasıyla da beraber emeklilik döneminde yüksek yaşam kalitesine sahip olmak mümkündür.
Dengeli beslenmek, egzersiz yapmak, zihinsel aktiviteler gerçekleştirmek, uyku kalitesini artırmak, sosyal bağları güçlendirmek ve sağlık kontrollerini aksatmamak gibi temel unsurlara dikkat ederek hem fiziksel hem de ruhsal sağlığınızı geliştirebilir, emeklilik yıllarınızı hayatınızın en güzel ve mutlu evresine dönüştürebilirsiniz.
Dengeli Beslenmenin Önemi
Dengeli beslenmek her yaşta gereklidir; fakat özellikte emeklilik yıllarında daha büyük önem kazanır. Bunun temel sebebi yaş alımı ile beraber vücudun ihtiyaçlarının da değişiklik göstermesidir. Aynı zamanda yaşa bağlı olarak gerçekleşen bazal metabolizma hızının yavaşlaması da bu dönemde kalori alımına, dolayısıyla dengeli beslenmeye ekstra özen göstermeyi gerektirir.
Protein, lif, vitamin ve mineral açısından zengin gıdaları tercih etmek, bol bol su içmek, işlenmiş gıdalardan kaçınmak, küçük porsiyonlar halinde yemek yemek ve öğünleri düzenli şekilde tüketmek yaşlılık döneminde uzmanlar tarafından tavsiye edilen en temel beslenme şeklidir.
Tuz, şeker ve doymuş yağlardan uzak durulması da özellikle yaşlılıkta sıklıkla görülen hastalıkların önüne geçmek için büyük önem taşır. Böylelikle dengeli beslenerek tansiyon, diyabet ve damar tıkanıklığı gibi hastalıkların oluşmasını engelleme adına önem bir adım atabilirsiniz.
Fiziksel Aktivitenin Emeklilik Sürecindeki Etkileri
Emeklilikte düzenli egzersiz yapmanın başta fiziksel gücü artırmak olmak üzere birçok faydası mevcuttur. Emeklilik yıllarında aktif bir yaşam sürdürmek kronik hastalık riskini azaltır, kardiyovasküler sağlığı destekler, kas ve kemiklerin güçlenmesini sağlar. Obezite, diyabet, hipertansiyon gibi sağlık sorunlarına karşı da koruma sağlayan fiziksel aktivitenin ruhsal sağlık üzerinde de birçok olumlu etkisi bulunur. Stresi azaltmak, anksiyete ve depresyon riskini düşürmek gibi faydalar da sunan egzersizin yaşa ve sağlık durumuna uygun olarak gerçekleştirilmesi gerekir. Vücudunuzu fazla zorlayarak yaralanma ve sakatlanma gibi durumlara yol açmamak için yürüyüş, hafif tempolu koşu, bisiklete binme, yüzme ve aerobik gibi egzersizleri tercih edebilirsiniz.
Ruhsal Sağlığı Güçlendirmek için Neler Yapılabilir?
Ruhsal sağlık ve fiziksel sağlık ayrılmaz bir bütündür. Dengeli beslenme ve egzersiz yapma gibi fiziksel sağlığı doğrudan etkileyen unsurlar ruhsal sağlığın güçlendirilmesi için de fayda sağlar. Bunlar haricinde ruhsal sağlığı güçlendirmek için yapılabilecek en yararlı iş, boş zamanları en iyi şekilde değerlendirmektir.
Yıllardır çalışmanın vermiş olduğu alışkanlık ile emeklilik döneminde çoğu kişi boşluk hissi yaşayabilir. Bu durum ruhsal sağlığı olumsuz etkileyebilir. Dolayısıyla bu dönemde boş durmak yerine bir hobi edinmek ruhsal sağlığı güçlendirmek adına gerçekleştirilebilecek en faydalı yöntemdir. Sanatsal aktivitelere ve yeni şeyler öğrenmeye zaman ayırmak da oldukça faydalıdır. Üstelik öğrenme sürecinin emeklilik döneminde de devam etmesi beyin sağlığını ve bilişsel fonksiyonları korumak açısından da yarar sağlar. Meditasyon, yoga ve nefes egzersizleri gibi uygulamalar da ruhsal sağlık üzerinde olumlu etkiler yaratabilir.
Uyku Kalitesini Artırmak ve Yeterli Dinlenme
Uyku sadece basit bir dinlenme süreci değildir. Aynı zamanda uyku esnasında hücre bölünme hızı artarak vücut yenilenmesi de gerçekleştirilir. Ancak bu yenilenmenin mümkün olması için kaliteli bir uyku süreci geçirmek gerekir. Uyku kalitesi; kısa sürede uykuya dalma, kesintisiz uyuma, REM gibi uyku evrelerinin dengeli bir şekilde gerçekleşmesi ve enerjik bir şekilde uyanma gibi unsurları kapsar.
Özellikle emeklilik döneminde yaşam tarzı ve alışkanlıklar tamamen değiştiği için uyku kalitesinde bir düşüş yaşanabilir. Bu durumu tersine çevirmek için öncelikli olarak uyku düzeni sağlamak gerekir. Her gece aynı saatte yatağa girmek ve aynı saate uyanmak uyku düzeni sağlamanın ilk şartıdır.
Yatak odasını sessiz, karanlık ve konforlu bir hale dönüştürmek uykuya dalmayı kolaylaştırabilir. Yatmadan önce yemek yememek, kafeinli ve alkollü içeceklerden kaçınmak da rahat ve kaliteli bir uyku süreci için elzemdir. Bu unsurlara dikkat ederek uyku kalitenizi artırabilir, yataktan tamamen dinlenmiş, yenilenmiş ve enerjik bir şekilde kalkarak emeklilik günlerinizin tadını çıkarabilirsiniz.
Sigara ve Alkol Tüketiminin Kontrolü
Sigara ve alkol tüketimi her yaşta zararlıdır. Ancak yaşlılık bu zararları ikiye katlayabilir. Kronik hastalıkların oluşma riskini artıran sigara solunum yolları üzerinde olumsuz etkiler yaratarak nefes darlığından KOAH gibi ciddi hastalıklara kadar yaşam kalitesini düşüren birçok sağlık sorununa yol açabilir.
Alkol tüketimi ise karaciğer hastalıklarına, kalp problemlerine ve bilişsel fonksiyonların azalmasına neden olabilir. Yaşlılık döneminde yavaşlayan bazal metabolizma hızı alkolün vücuttan atılma sürecini uzatır. Bu durum da sağlık üzerinde ciddi riskler oluşturur.
Dolayısıyla sigaranın tamamen bırakılması ve alkol tüketiminin azaltılması kronik hastalıkların önlenerek emeklilik döneminde sağlıklı bir yaşam sürdürmenin öncelikli şartlarından biridir.
Düzenli Sağlık Kontrolleri ve Koruyucu Tedbirler
Emeklilik döneminde düzenli sağlık kontrolleri gerçekleştirmek ve koruyucu tedbirler almak her zaman olduğundan daha büyük önem kazanır. Sağlık sorunlarının erken teşhisi ve vakit kaybetmeden müdahale edilmesi için hayati bir öneme sahip olan sağlık kontrolleri tedavi başarı oranlarını artırarak yaşam kalitesini korumaya yardımcı olur.
Düzenli sağlık kontrolü sırasında kan ve idrar tahlilleri gerçekleştirilir, tansiyon, kalp ve solunum hızı ölçülür, kolesterol ve şeker seviyelerine bakılır, kanser taramaları yapılır. Her biri farklı branşlarda uzman hekimlerle görüşülerek şüpheli bir duruma yönelik ek tetkikler de uygulanabilir. Tüm bunların yanı sıra göz, kulak ve diş muayeneleri de düzenli sağlık kontrolü sırasında atlanmamalıdır.
Yaşlanma sürecindeki sağlık sorunlarını önlemek için ise koruyucu tedbirlere başvurulur. Aşılama, ilaç kullanımı, dengeli beslenme ve kişisel hijyen gibi birçok konu koruyucu tedbirler arasında yer alarak hastalıkların önlenmesine katkı sunar.
Emeklilik döneminde düzenli sağlık kontrolleri gerçekleştirmenin maliyeti, bütçeyi dengeleme bakımından sıkıntılar yaratabilir. Bu gibi sorunlar yaşamamak, emeklilikte de sağlığınızı ve yaşam standartlarınızı güvence altına almak için bireysel emeklilik sistemi (BES) gibi yatırım seçeneklerinden faydalanabilirsiniz.
Sosyal Yaşamın Sağlık Üzerindeki Etkileri
Emekli olduktan sonra birçok kişi alıştığı sosyal yaşamdan ve arkadaş çevresinden uzaklaştığı için yalnızlık hissi ile mücadele etmek zorunda kalabilir. Yalnızlık ve izolasyon hissi depresyon, anksiyete gibi ruhsal sorunların yanı sıra stres seviyesini yükselterek kalp sağlığını ve bağışıklık sistemini de olumsuz etkileyebilir. Böylelikle zaman içerisinde birçok fiziksel sağlık sorunu da yaşanabilir. Dolayısıyla sosyal etkileşimin artırılması ve sosyal yaşama devam edilmesi hem ruhsal hem de fiziksel sağlık açısından oldukça önemlidir. Bunun için sosyal aktivitelere katılabilir, kurslar ya da gönüllü çalışmalar aracılığıyla yeni arkadaşlar edinebilir, aile bireyleri ve arkadaşlarınızla daha fazla zaman geçirebilirsiniz. Böylelikle emeklilikte sağlıklı ve mutlu bir yaşamın kapılarını ardına kadar açabilirsiniz.